Saturday, March 23, 2024

'सम्झनामा चैत्र - ३' कार्यक्रमको आयोजना

साहित्य,कला तथा संस्कृति विभाग नेकपा (एमाले) र राष्ट्रिय जनसांस्कृतिक महासङ्घको संयुक्त आयोजनामा  'सम्झनामा चैत्र - ३'  कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।  पंचायती  निरङ्कुश व्यवस्थाको विरुद्धमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको पक्षमा साहित्यकार / कलाकारहरुले २०४६ चैत्र ३ गते सरस्वती सदन, घण्टाघरमा कालोपट्टी  बाँधेर गरिएको कार्यक्रमले  नेपालको लोकतान्त्रिक र साहित्यिक इतिहासमा समेत विशेष महत्त्व राखेको छ । त्यही ऐतिहासिक घटनाको सम्झनास्वरूप  वि.सं. २०८० चैत्र ९ गते पुतलीसडकस्थित ग्रिनलिफ रेष्टुरेन्टमा सो कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । राष्ट्रिय जनसांस्कृतिक महासङ्घका अध्यक्ष प्रेमनाथ अधिकारीको सभापतित्वमा सम्पन्न भएको उक्त कार्यक्रममा भूवन ढुंगाना, विमल निभा, अशेष मल्ल, विष्णुविभू घिमिरे, हरिगोविन्द लुइँटेल, पुरुषोत्तम सुवेदी, डा. जगदिश चन्द्र भण्डारी, डा. अमर गिरी, डा. सरोज धिताल, सुलोचना मानन्धर , राजेन्द्र सलभ,  मित्रलाल पंज्ञानी, अनिता लामा, रजनी ढकाल, स्नेह सायमि, धिरेन्द्र प्रेमर्षि, नन्दु उप्रेती, राजव, मातृका पोखरेललगायत २३ जना कविहरूले कविता वाचन गर्नुभएको थियो । चैत्र ३ को कार्यक्रमको महत्त्वका बारेमा कार्यक्रमको अन्तमा आयोजकको तर्फबाट साहित्यकार एवम् सांसद रघु पन्तले प्रकाश पार्नु भएको थियो । कार्यक्रममा लक्ष्मी गुरुङ र सुशेला सांगितिक समूहको तर्फबाट  गीत प्रस्तुत गरिएको  थियो । कार्यक्रमको संचालन राजेश थापाले  गर्नु भएको थियो ।

०००






































राष्ट्रव्यापी प्रतियाेगितासहितकाे कविता महोत्सव सम्पन्न

 


काठमाडौँ, ८ चैत २०८० । विश्व कविता दिवसको सन्दर्भमा राष्ट्रव्यापी कविता महोत्सव सम्पन्न गरिएको छ । साहित्य सदन नेपालले आज रामहिटी, बौद्धमा प्रतियोगितासहितको कविता महोत्सव सम्पन्न गरेको हो । 

प्रतियोगितामा ३ सय ४५ जना कविहरुले सहभागिता जनाएको निर्णयक समितिका संयोजक प्रा.डा. रामप्रसाद ज्ञवालीले जानकारी दिए । सहभागीमध्ये ५ जना छनौट गरिएको र तिनैमध्येबाट प्रथम, द्वितीय तथा तृतीय छनौट गरिएको छ । प्रतियोगिताको प्रथम पुरस्कार तेह्रथुमकी रेजिना आपगाईको कविता ‘भुईँमान्छे’ ले प्राप्त गरेको छ । प्रथम पुरस्कार ३० हजार नगदसहित सम्मानपत्र रहेको छ । 

यसैगरी प्रतियोगिताको द्वितीय पुरस्कार बर्दियाकी निरञ्जना चन्द ‘निरु’ को कविता ‘जीर्ण कवच’ ले प्राप्त गरेको छ । उनले २० हजार नगद र सम्मानपत्र प्राप्त गरिन् । 

प्रतियोगिताको तृतीय पुरस्कार तीन जना कविहरुले प्राप्त गरे । तनहुँका कवि गोविन्द गोपाल खतिवडाको कविता ‘माटोको माधुर्य’, नुवाकोटका कवि विष्णुप्रसाद आचार्यको कविता ‘मानवता गान’ र सिन्धुपाल्चोककी कवि डा. स्मिता श्रेष्ठको कविता ‘शल्यकक्षमा देश’ लाई तृतीय पुरस्कार प्रदान गरियो । तृतीय पुरस्कारको राशी जनही १० हजार र सम्मानपत्र रहेको छ । 

महोत्सवमा गौरी देवकोटा, धीरेन्द्र प्रेमर्षि, प्रा.डा. देवी नेपाल, जगदीशचन्द्र भण्डारी, सविता बराल, मातृका पोखरेल, बलराम तिमल्सिना, ईश्वरचन्द्र ज्ञवाली, शान्ति शर्मा, भुवनहरि सिग्देल, हीरामणि दुःखी, गोविन्द घिमिरे वेदमणि, दिव्यलक्ष्मी पोखरेल, लक्ष्मण गाम्नागे, अभय श्रेष्ठ, डा. अमर गिरी, भैरवी भूगोल, बाजुराम पौडेल, सुदेश सत्याल, अर्जुन पराजुली लगायतले कविता वाचन गरेका थिए । 

कार्यक्रम साहित्य सदन नेपालका अध्यक्ष प्रा.डा. हेमनाथ पौडेलको सभापतित्वमा भएको थियो । कार्यक्रममा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपति बैरागी काइँला प्रमुख अतिथि, प्रतिष्ठानका पूर्वकुलपति गंगाप्रसाद उप्रेती विशेष अतिथि, मूल्याङ्कन समितिका संयोजक प्रा.डा. रामप्रसाद ज्ञवाली र सदस्य डा. गीता त्रिपाठी लगायतको आतिथ्यता रहेको थियो । 

कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै प्रमुख अतिथि कवि बैरागी काइलाले युनेस्कोले कवितालाई ठूलो मर्यादा दिएर विश्व कविता दिवस मनाउन थालेको बताए । सोहीअनुसार मार्च २१ तारिखमा हामीले पनि कविता महोत्सव गर्दै आएको उनले बताए । विजेताहरुलाई बधाई दिँदै कविताको मर्यादा कायम राखेर भविष्यमा मानवतालाई सघाउने किसिमले कविता लेख्न उनले आग्रह गरे । 

विशेष अतिथि प्राज्ञ गंगाप्रसाद उप्रेतीले कविले उच्च आदर्शमय सपना देखाएर जीवनलाई सार्थक गतिमा हिडाउन पूर्वाधार तयार गरिदिने बताए । यो दिन कविता पाठ गर्ने मात्रै नभएर विमर्शसमेत गर्ने दिन भएकोले त्यो जिम्मेवारी लिएर साहित्य सदनले महोत्सव आयोजना गरेको भन्दै उनले धन्यवाद ज्ञापन गरे । 

कार्यक्रमलाई समापन गर्दै सभाध्यक्ष प्रा.डा. हेमनाथ पौडेलले विश्व कविता दिवसको दिन हरेक वर्ष कविता प्रतियोगितासहितको महोत्सव सञ्चालन गर्ने निर्णय भएको जानकारी गराए । पाँच जना प्रतियोगी र अन्य अतिथि कविको सहभागितामा कविता महोत्सव गर्ने उनले सुनाए । कार्यक्रम अत्यन्तै भव्य र उत्कृष्ठ भएको महसुस गरेको पनि उनले बताए ।

साहित्य सदन नेपालका उपाध्यक्ष मित्रलाल पंज्ञानीले कार्यक्रमका अतिथि, प्रतियोगी र सहभागीहरुलाई स्वागत गरेका थिए । कार्यक्रमको अन्त्यमा सदनका सहसचिव डा. कृष्ण सुवेदी (भारद्वाज भित्र) ले कवितात्मक भावमा सबैलाई धन्यवाद ज्ञापन गरे । कार्यक्रम सञ्चालन सदनका सचिव प्रह्लाद पोख्रेल र सदस्य सुनिता बुढाथोकीले गरेका थिए । 

000

www.aajakokhabar.com बाट साभार 










Wednesday, March 20, 2024

कविता : जसबहादुर सुनुवार

 - मातृका पोखरेल


जसबहादुर सुनुवार
कुनै शासक होइनन्
कुनै नेता पनि होइनन्
कुनै महान मान्छे पनि होइनन्
साउदी अरबमा काम गर्दागर्दै मरेको
एउटा साधारण नेपाली
कवितामा लेख्नै पर्ने नाम पनि होइन
लेख्नै नहुने नाम पनि होइन
घरिघरि सपनामा उनी आइरहन्छन्
हिजो राती फेरि आए मेरो सपनामा ।

उनी मेरो सपनामा आउनु कुनै नयाँ घटना होइन
तर यसपटक
सपना देखेर ब्युँझिए पछि
म धेरै बेर घोरिएँ
मरेको मान्छेले देशको चिन्ता गऱ्यो
बुढापाकाहरू भन्थे
मरेको मान्छेले चिन्ता गऱ्यो भने
अब कुनै ठुलै अनिष्ट हुन्छ ।

सपनामा उनी नआएको धेरै भैसकेको थियो
साउदी अरबबाट उनको लास आएपछि
आइरहे उनी मेरो सपनामा
विपनामाझैं
हामी गाइबाख्रा चराइरहेका हुन्थ्यौ
कहिले बनडाँडामा
कहिले काँसटारमा
कहिले साउनेपाखामा
कहिले खाल्लेपानीमा
तर उनलाई सपनामा नदेखेको
साँच्चिकै धेरै भैसकेको थियो ।

आज सपनामा उनले
गाउँको हालचाल सोधे
मैले उनलाई भनेछु -
अचेल हाम्रो गाउँमा
भाले कराएर बिहानको संकेत गर्दैन
अचेल भाले साँझमा कराउँछ
र अँध्यारोको संकेत गर्छ
गाउँमा हुचिलहरु बढेका छ्न्
मनपर्दी छानामा आएर कराउँछन् ।

तिम्रो घरमुनिको पहिरो झन् ठुलो हुँदैछ
वर्षैपिच्छे बग्छ
कस्तो अचम्म वर्षामा त बग्योबग्यो
हिउँदमा पनि बग्छ
किन हो तिम्रो हाम्रो गाउँ
कि खडेरी लाग्छ
कि पहिरो बग्छ
धारापानीको धारो पनि सुक्यो अरे
के पिउछन गाउँका मान्छेहरू
अचेल गाउँमा आँसु धेरै बग्छ
शायद आँसु पिएर पानीको प्यास मेट्न खोज्दा हुन् ।

तिम्रो भानिज थियो नि ,
उही अन्तरे
जनमुक्ति सेनाको सिपाही
अब नयाँ युग ल्याउने भन्थ्यो
तिमी हामीसंग खुब बहस गर्थ्यो
अयोग्य भएर गाउँ फर्किएको छ
अचेल घरमा एक्लै टोलाइरहन्छ रे
कसैसंग बोल्दैन रे
घरी अनौठोसंग हाँस्छ रे
घरी अनौठोसंग रुन्छ रे
गाउँमा उसलाई देवि लागेको भन्दारैछ्न ।

अचेल गाउँमा गल्लावालहरु खुब घुम्छन
तिम्रा कलिला छोराछोरीहरुलाई खुबै घुरेर हेर्छन्
र मुख मिठ्याउछन्
अचेल गाउँमा
बम्बै , साउदी र कुबेतले आवस्यकता नदेखेका
मान्छेहरू मात्र छन् ।
मैले सपनामा भनेछु -
पृय जसबहादुर ,
हाम्रो गाउँ अब गाउँजस्तो छैन ।

आज सपनामा उनले
देशको हालचाल सोधे
मैले उनलाई भनेछु -
पृय जसबहादुर !
एअरपोर्टको प्रवेशद्वार अगाडि
तिमीलाई परार बिदाइ गर्दा किनेको माला दोकानमा
उसैगरी हावामा हल्लिरहेका थिए
फूलहरू
फूल ओइलिने डरले
मालामा पानी छम्किरहेका छन्
फूलमालाका व्यापारीहरू
हाम्रै पालामा जस्तो
राजधानीमा ढसमस्स बसेर
बेसरम सिंहदरबार
नियमित उसैगरी पठाइरहन्छ गाउँमा
ढाँटकाे पुलिंदा
दुखको कुरो
गाउँका मानिसहरु पत्याइरहेकै छन् ।

पृय जसबहादुर !
आज सपनामा फेरि भनेछु तिमिलाई
तिमीले पेटमा लागेको डढेलो निभाउन
पानी निख्रिएको मरुभूमितिर कुद्नै हुँदैनथ्यो
हिमालबाट झरेका गण्डकीहरु
एक्लै पिउँदाछन् यहाँका मान्छेहरू
उनीहरुसङ्ग खोस्नु पर्थ्यो
र अलिकति तिमीले पनि पिउनु पर्थ्यो ।

जसबहादुर फगत एक्लो मान्छे होइनन्
उनी हाम्रो सिङ्गो समाज हुन्
उनी विष्फोट हुन लागेको एउटा आवाज हुन्
जसबहादुर सिङ्‌गै नेपाल हुन् ।

प्रिय जसबहादुर -
बुढापाकाहरू भन्ने गर्थे
मरेको मान्छेले चिन्ता गऱ्यो भने
अब ठुलै अनिष्ट हुन्छ
म यतिबेला
तिमी र तिमी जस्तै मान्छेले ल्याउने
एउटा विष्फोट कुरिरहेको छु
एउटा ठुलै अनिष्ट पर्खिरहेको छु ।

ooo

[जस बहादुर सुनुवार मेरा बालसखा थिए । रोजगारीको सिलसिलामा गएका बखत साउदी अरबमा उनको निधन भएको थियो । केही दिनअघि राति उनी मेरो सपनामा देखा परे । त्यही सन्दर्भमा जन्मिएको हो यो कविता ]

Tuesday, March 19, 2024

२६ औं सांस्कृतिक प्रतिरोध दिवस सम्पन्न

२०८० चैत्र ५ गते जनसांस्कृतिक महासङ्घ, नेपालको आयोजनामा गोरखा जिल्लाको गण्डकी गाउँपालिकास्थित बटारमा २६ औं सांस्कृतिक प्रतिरोध दिवस सम्पन्न भएको छ । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि एवम् नेकपा (माओवादी केन्द्र ) का महासचिव देवप्रसाद गुरुङले झ्याली बजाएर उद्घाटन गर्नुभएको उक्त कार्यक्रमको सभापतित्व जनसांस्कृतिक महासङ्घ, नेपालका का.वा. अध्यक्ष भीम कुमाखीले गर्नुभएको थियो । महासङ्घका महासचिव सुवर्ण हमालले स्वागत मन्तव्य गर्नुभए पश्चात सो कार्यक्रममा गोरखा जिल्लाका सहिद परिवारलाई अभिनन्दन गरिएको थियो ।

कार्यक्रममा भाषा, साहित्य तर्फ सिता शर्मालाई , संगीत तर्फ रिना लिम्बुलाई , नाट्य तर्फ अवि बटालालाई , चलचित्र तर्फ शिवजी लामिछानेलाई, ललितकला तर्फ गंगाधर सारुलाई , भाषा तथा लोकवार्ता तर्फ युद्धविक्रम शाहीलाई जनसांस्कृतिक सम्मान द्वारा सम्मान गरिएको थियो ।

सम्मानित व्यक्तित्व हरुको तर्फबाट चलचित्रकर्मी शिवजी लामिछानेले अनुभूति मन्तव्य राख्नुभएको थियो ।

सम्मानित व्यक्तित्त्वहरुको परिचय गराउँदै महासङ्घका उपाध्यक्ष केशव सिलवालले एउटा कविता प्रस्तुत गर्नु भयो ।

कार्यक्रमका अतिथिहरुमा भाषा आयोगका माननीय अध्यक्ष एवम् जनसांस्कृतिक महासङ्घका पूर्व इन्चार्ज डा.गोपाल ठाकुर, नेकपा (माओवादी केन्द्र ) का केन्द्रीय सदस्य एवम् जनसांस्कृतिक महासङ्घका इन्चार्ज इश्वरचन्द्र ज्ञवाली, नेकपा (माओवादी केन्द्र ) का केन्द्रीय सदस्य एवम् जनसांस्कृतिक महासङ्घका अध्यक्ष मातृका पोखरेल, जनसांस्कृतिक महासङ्घका प्राज्ञ सल्लाहकार समितिका संयोजक डा. मधुसुदन गिरी लगायत हुनुहन्थ्यो ।

000